TÜRK-İŞ, 27 yıldan bu yana her ay çalışanların geçim koşullarını ortaya koymak ve temel ihtiyaç maddelerindeki fiyat değişikliğinin aile bütçesine yansımalarını belirlemek amacıyla “açlık ve yoksulluk sınırı” araştırması yapıyor.
TÜRK-İŞ’in yaptığı çalışmanın 2014 Temmuz ayı sonuçlarına göre:
Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması
gereken gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 1.177,31 lira, Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarı (yoksulluk sınırı) ise 3.834,90 lira.
Türkiye’de ortalama aile büyüklüğü olan dört kişi için yapılan hesaplama sonucu bu tutarda iken, tek kişi için bu ay hesaplanan yaşam maliyeti 1.400,72 lira oldu. Böylece, bekar bir işçi için bu ay uygulanmaya başlanan net 891 liralık asgari ücret ile aradaki fark 510 liraya yükseldi. Çalışanların günlük yaşantılarını sürdürebilmesi için yaptıkları borçlanmanın temelinde bu gelir-harcama tutarı arasındaki büyük dengesizlik var.
TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında Temmuz 2014 ayı itibariyle “mutfak enflasyonu”ndaki değişim şöyle:
- Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 1,66 oranında artış gösterdi.
- Yılın ilk yedi ayı itibariyle artış oranı yüzde 8,85 olarak gerçekleşti.
- Gıda enflasyonunda oniki ay itibariyle artış oranı yüzde 16,35 oldu.
- Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 12,22 olarak hesaplandı.
Yoksulluk büyüyor
Türk-İş tarafından hesaplanan tutarlar ücret düzeyi olmayıp haneye girmesi gereken toplam gelir miktarıdır. Ancak ailede tek çalışan olduğunda, ailenin tek gelir kaynağı da ağırlıklı olarak ücret geliri oluyor. Hanehalkının büyüklüğü arttıkça yapılması gereken zorunlu ihtiyaç harcamaları da artıyor ve fakat ele geçen gelir düşük kalıyor. Çoğu zaman haneye girmesi gereken gelir ile ele geçen gelir arasındaki fark arttıkça geçim koşullarının yükü de artıyor. Bu durum ise yoksulluğun boyutunu ortaya koyan önemli bir gösterge.
Milyonlarca çalışan açlık sınırının altında
Çalışanların gelirleri ve emekli aylıkları yaşanan fiyat artışları karşısında korunmasız ve milyonlarca çalışan ile emeklinin önemli bir bölümünün geliri halen açlık sınırının altında.
Ücretli çalışanların gelirlerine örnek olması bakımından en düşük devlet memuru maaşı 1.744 lira ve asgari ücret 891 lira. Emeklilerin aylık maaşları ise; Temmuz 2014 itibariyle, ek ödeme dahil olmak üzere en düşük emekli aylığı işçide 1.047 lira, esnafta 813 lira ve memurda 1.281 lira.
İktisaden dar ve sabit gelirli kesimlerin gelirleri arasındaki farklılık, enflasyona endeksli ücret/maaş artışları nedeniyle zaman içinde daha adaletsiz duruma geliyor. En düşük gelir düzeyini “insana yakışır yeter ücret” olarak belirlemeden genellikle enflasyon oranında yapılan artış, çoğu zaman var olan adaletsizliği daha da artırıyor.
