TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ
BÖLÜM 1
GENEL HÜKÜMLER
MADDE 1-TARAFLAR
Bu toplu iş sözleşmesi, merkezi İstanbul’da bulunan Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) ve merkezi İstanbul’da bulunan Ajans Başkent Organizasyon Gazetecilik Reklamcılık Matbaacılık AŞ (Yurt Gazetesi) (işveren) arasında, işverenin işyerlerinde çalışan TGS üyeleri ile işverenin ilişkilerini düzenlemek ve gazete işyerlerinde çalışan tüm TGS üyelerinin haklarını korumak üzere, bütün işyerlerinin özellikleri ve olanakları dikkate alınarak, işletme düzeyinde imzalanmıştır.
MADDE 2-TANIMLAR
Bu toplu iş sözleşmesinde geçen;
İŞVEREN; Ajans Başkent Organizasyon Gazetecilik Reklamcılık Matbaacılık AŞ
SENDİKA; Türkiye Gazeteciler Sendikası’nı (TGS)
İŞÇİ; İşverenin işyerlerinde çalışan işçilerden TGS üyesi olanları
TARAFLAR; işveren ve sendikayı,
TİS; bu toplu iş sözleşmesini,
MADDE 3-AMAÇ
Bu TİS, işletmenin ekonomik yönden ayakta kalmasını, verimli şekilde işletilmesini; TGS üyelerinin ekonomik, sosyal durumlarını ve mesleki becerilerini geliştirmeyi, çalışanların insanlık onuruna yaraşır şekilde işsizlik korkusundan uzak, geleceğe güvenle bakabilecekleri, huzurlu bir çalışma ortamı oluşturmayı; işyerinde demokratik katılımcılığın ve çalışanların sosyal güvenceye kavuşturulmalarının sağlanmasını, işçi sağlığı ve güvenliğini sağlayacak önlemlerin alınmasını amaç edinir.
Bu TİS; uluslararası sözleşmeler ve Anayasa ile güvence altına alınmış olan örgütlenme, özgür toplu pazarlık ve sözleşme hakkı ile grev hakkının çalışanların en temel insan hakkı olarak kabul ederek çalışma yaşamının demokratikleşmesine katkıda bulunmayı, kadın-erkek eşitliğinin sağlanması; kadın, genç, yaşlı, göçmen, engelli, LGBTİ işçiler gibi dezavantajlı grupların hiçbir şekilde ayrımcılığa uğramaması için gerekli pozitif ayrımcı tedbirlerin alınmasını amaçlar.
MADDE 4-TİS’TEN YARARLANMA
Sendika üyelerinin yararlanması
TİS’in imzalandığı tarihte işletmede çalışmakta olan ve sendika üyesi bulunanlar yürürlük tarihinden, imza tarihinden sonra üye olanlar, üyeliklerinin sendikaca işverene bildirilme tarihinden itibaren sözleşmenin sağladığı haklardan yararlanabilirler. TİS’in imzalanmasından sonra işe giren işçilerden sendikaya üye olanlar TİS’nin tüm haklarından, sendika üyesi olduğu tarih itibariyle yararlanırlar.
b. Sözleşmenin yürürlük tarihi ile imza tarihi arasındaki bir tarihte askerlik, emeklilik ve diğer nedenlerle hizmet akdi sona eren üye işçiler ile ölen üye işçilerin varisleri, sözleşmenin sağladığı tüm hak ve yararlardan çalıştığı süre oranınca diğer işçiler gibi yararlanırlar.
Sendika üyesi olmayanların yararlanması
Sendika üyesi olmayan ya da sendika üyeliğinden ayrılan veya çıkarılanlar ancak dayanışma aidatı ödeyerek sözleşmeden yararlanabilirler. Bu yararlanma, imza gününden geriye gitmemek koşulu ile yazılı olarak istek tarihinden itibaren geçerlidir. Ancak TİS’in imzasından önceki talepler geçersizdir.
Sendika üyeleri ile sendika üyesi olmadan dayanışma aidatı ödeyerek bu TİS’ten yararlananlar dışında kalan işçilere bu TİS kısmen veya tamamen uygulanamaz. Uygulanması durumunda uygulanan tüm parasal haklar sendika üyelerine ilave olarak uygulanır. Ayrıca, işveren, TİS’in uyguladığı her işçi için üyelik aidatı tutarı kadar tazminatı her ay sendikaya ödemeyi kabul ve taahhüt eder.
İşveren, tüm çalışanlarının sendika üyesi olması ve sendikal haklar mücadelesini desteklemesini teşvik eder.
MADDE 5- TİS’İN HÜKMÜ, YORUMU VE KAZANILMIŞ HAKLAR
İşveren ile TGS üyeleri arasında yapılması zorunlu olan kişisel anlaşmaların yazılı olması ve işbu TİS’in tanıdığı hakları azaltıcı, kısıtlayıcı ve bozucu hükümler taşımaması şarttır. Bu kişisel anlaşmaların TİS’e aykırı hükümlerinin yerini, bu TİS’teki hükümler alır.
Kişisel anlaşmalarda belirtilmeyen konuda bu TİS’in hükümleri uygulanır. Bu anlaşmaların bir örneği, imzalandıkları tarihten sonraki 15 iş günü içerisinde işveren tarafından TGS’ye gönderilir.
İşletmede çalışan TGS üyelerinin iş tanımları, ücretleri ve çalışma koşullarında meydana gelecek her türlü değişiklik, yukarıda belirtilen süre içinde yazılı olarak sendikaya bildirilir.
Bu TİS’in yürürlüğe girdiği tarihten önce işçilere sağlanan ve bu TİS’te değiştirici ya da yok edici hüküm bulunmayan işçi lehine hak ve menfaatler, kazanılmış hak olarak aynen devam eder.
TİS’in hükümleri, amaca aykırı ve işçi aleyhine yorumlanamaz.
MADDE 6-TARAFLARIN DURUMUNDA DEĞİŞİKLİK
İşveren, işletmeyi başka bir gerçek veya tüzel kişiye devrettiği, gerçek veya tüzel bir üçüncü şahısla ortak olduğu veya işyerinde yapılan işlerin bir bölümünü veya tamamını gerçek veya tüzel bir üçüncü şahsa yaptırdığı takdirde, çalışanların geriye dönük haklarının yeni işverene devredilmemesi durumunda eski işveren sorumludur.
Sözleşmeye taraf olan sendikanın kendini feshi, infisahı, çalışmadan yasaklı olması v.s. gibi durumlar da bu TİS’in uygulanmasını engellemez.
BÖLÜM 2
SENDİKAL HAKLAR VE GÜVENCESİ
MADDE 7-SENDİKA GÜVENCESİ VE SENDİKAL İZİNLER
İşveren, bu TİS’in taraflarından biri olan TGS’nin merkez ve şubelerinin yönetim, denetleme ve disiplin kurulu üyeleri ile işyeri temsilcilerini sendikal görevlerini yapmalarından ötürü işten çıkaramaz, bu kişilere ceza veremez, bu kişilerin sendikal görevlerini yapmalarına hiçbir şekilde engel olamaz. İşveren, buna aykırı hareket etmesi halinde, bu kişilere yasalardan ve bu TİS’ten doğan hakları dışında ayrıca 12 maaşları tutarında tazminat öder.
İşveren, TGS üyelerinin sendikal görevlerini yerine getirmelerinden ötürü iş sözleşmesini feshedemez. İşveren buna aykırı hareket etmesi halinde bu kişilere yasalardan ve TİS’ten doğan hakları dışında ayrıca 12 maaşları tutarında tazminat öder.
İşveren, yazılı rızası olmadıkça işyeri sendika temsilcisinin ve işyerinde çalışmaya devam eden sendika yöneticilerinin işyerini değiştiremez veya işinde esaslı tarzda değişiklik yapamaz. Aksi hâlde değişiklik geçersiz sayılır.
İşverenin onayı ile sendikanın talebi halinde,
Sendika yöneticilerine yılda 24 gün izin verir
Sendika temsilcilerine yılda 12 gün izin verir
Sendika temsilcileri ve görevlileri ile üyelere, kongre günlerinde sendikanın en geç 7 gün önceden bildirmesi halinde, kongreye katılım ve gidiş-geliş için gerekli yol süresince ücretli izin verir. Ayrıca sendikanın düzenleyeceği etkinliklere katılmaları ve sendikal görevlerini yerine getirebilmeleri için bir seferinde işyerindeki üye sayısının yüzde 30’unu ve 1 günü aşmamak üzere ücretli izin verilir. Bu süre yıllık izinden sayılmaz.
MADDE 8- SENDİKA AİDATI
İşveren, TGS üyelerinin aidatlarını, her ne şekilde olursa olsun TİS’ten yararlanan çalışanların dayanışma aidatlarını, TGS’nin göndereceği üye listesine göre brüt ücretlerinin yüzde 2’sini kesip sendikanın bildireceği banka hesabına en geç bir ay içinde yatırır. İşveren, işyerine giren ve işten çıkanlarla emekli olanları TGS’ye yazılı olarak 15 işgünü içinde bildirir.
MADDE 9-TEMSİLCİLERİN GÖREVLERİ
TGS, işyerlerine yasada belirlenen miktarda sendika temsilcisi atar. Atanacak temsilciler özel durumlar ve acil ihtiyaçlar dışında demokratik yöntemle belirlenir. Temsilciler, TİS hükümlerinin uygulanmasını sağlar.
Sendika temsilcileri şu şekilde çalışırlar: TGS üyesi ya da üyeleri, şikâyet ve taleplerini TGS temsilcisine bildirir. TGS temsilcisi, konuyu yetkili kişilerle görüşür, gerekirse yazılı olarak bildirir. İşveren, işveren vekili ya da ilgili kişi, TGS temsilcisinin yazılı başvurusuna 7 gün içinde yazılı olarak yanıt vermek durumundadır. Çözülemeyen konular, temsilci tarafından sendikaya bildirilir.
MADDE 10-İSTİŞARE KURULU
İşyerinde işçilerin disiplin uygulamaları ile iş akitlerinin sona erdirilmesi hakkında görüş bildirmek, işin verimliliği için gerekli önerileri yapmak ve TİS’nin uygulama ve yorumundan kaynaklanan uyuşmazlıkları görüşmek üzere 3 kişilik İstişare Kurulu oluşturulur. Kurulda yer alacak 3 kişinin 1’ini TGS, 2’sini işveren belirler. Kurul oy çokluğu ile karar alır.
BÖLÜM 3
ÇALIŞMA KOŞULLARININ DÜZENLENMESİ
MADDE 11- İŞ TANIMI DEĞİŞİKLİĞİ
İşveren, yazılı rızası olmayan TGS üyesine gazetecilik dışında bir iş veremez. Gazetecilik faaliyeti içerisinde yaptığı değişikliklerde özlük hakları saklı kalır.
MADDE 12- DEZAVANTAJLI İŞÇİLER
İşveren, genç, yaşlı, göçmen, engelli işçiler gibi dezavantajlı grupların hiçbir şekilde ayrımcılığa uğramaması için gerekli pozitif ayrımcı tedbirleri alır.
Engelli işçilerin rahat, sağlıklı ve güvenli çalışabilmeleri için işyeri ortamında, yasal mevzuat çerçevesinde gerekli düzenlemeler yapılır.
MADDE 13- İŞTEN ÇIKARMA VE İŞ GÜVENCESİ
İşin ve işyerinin ekonomik durumu, işin gerekleri bakımından zorunluluk olmadıkça hiçbir TGS üyesi işten çıkartılamaz. Ancak Basın İş Kanunu ve İş Kanununa göre işverenin haklı nedenle fesih hakkı saklıdır.
İşçi çıkarmanın zorunlu olduğu hallerde işveren, işçi çıkarma nedenleri ve çıkarılacak işçi sayısını, İstişare Kurulu’na intikal ettirir. Kurul sorunu görüşür, başka çözüm olanakları bulunup bulunmadığını araştırır ve görüş bildirir. İşçi çıkarmanın zorunlu olduğu hallerde ise sırasıyla;
Kendi isteği ile ayrılmak isteyenler,
b. Deneme süresi içinde olanlar,
c. Bir Sosyal Güvenlik Kuruluşundan emekli olanlar,
d. Emekliliğine hak kazanmış olanlar,
e. Sendika üyesi olmayanlar bu işleme tabi tutulurlar.
Zorunlu işten çıkarmalarda cinsiyet ayrımcılığının yaşanmaması için işveren gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür.
C. 4857 Sayılı İş Kanunundaki işverenin 25/II maddesindeki hakları saklı kalmak kaydıyla hırsızlık, dolandırıcılık, cinsel taciz, tecavüz, kadına yönelik şiddet, şantaj gibi suçları işleyenler, üstlerine fiili tecavüzde bulunanlar, çalıştığı gazeteyi alet etmek suretiyle maddi menfaat sağladıkları, kesinleşmiş yargı kararı ile sabit olanlar ile bir ay içinde, mazeretsiz olarak üst üste 2 gün ve fazla işe gelmeyenlerin iş sözleşmeleri, tazminatsız olarak feshedilebilir. İşveren, yukarıdaki isnatlarla ilgili yazılı şikâyetleri, İstişare Kurulu’na iletir. İstişare Kurulu’nun konuyu görüşerek fikrini işverene bildirir. Bu gerekçelerle iş sözleşmesi feshedilebilir ve kişi bu durumda, ihbar ve kıdem tazminatı isteğinde bulunamaz. Ancak herkesin adli makamlara müracaat yolu açıktır.
Askerlik izni: TGS üyesinin askerliği sırasında iş sözleşmesi feshedilemez. TGS üyesi askerlik süresinin sona ermesiyle, işyerindeki eski işine döner ve işe döndüğü tarihten itibaren işyerindeki sözleşmenin tüm haklarından yararlanır.
MADDE 14- GÖZALTINA ALINMA, TUTUKLULUK VE MAHKÛMİYET HALİNDE FESİH VE TEKRAR İŞE BAŞLAMA
TGS üyesi gazeteci, gazete işi ile ilgili bir yayından ötürü özgürlüğü kısıtlanırsa mahkûmiyet süresince ücretini bütün haklarıyla birlikte işverenden almaya devam eder ve iş sözleşmesi hiçbir şekilde feshedilemez.
TGS üyesi gazetecinin, işi ile ilgili bir yayın dolayısıyla uğrayacağı maddi mahkûmiyet işveren tarafından karşılanır. Hapis cezasının paraya dönüştürülmesi olanağı var ise işveren bu miktarı karşılamakla yükümlüdür. Yukarıda belirtilen özgürlük kısıtlaması ya da maddi mahkûmiyet, TGS üyesi gazetecinin işyerinden ayrılmasından sonra vuku bulmuşsa da bu madde uygulanır.
Mahkûmiyeti biten TGS üyesi günün şartlarıyla görevine döner.
İşçi, işletme ve işverenle ilgisi olmayan, ancak düşünce ve ifade özgürlüğü, demokratik hak ve özgürlüklerin ihlali olarak değerlendirilebilecek bir kovuşturma/tutuklamaya maruz bırakıldığında da işçinin iş sözleşmesi feshedilmez. İşçi, özgürlüğünden alıkonulduğu süre boyunca her ay yarım maaş tutarında ücret alır.
İşçi, bu maddenin A ve B bendi kapsamına giren durumlar haricinde, herhangi bir suçtan dolayı tutuklandığı takdirde ücretsiz izinli sayılır, tutukluluğu 6 ayı aştığı takdirde ise işçinin iş akdi, Disiplin Kurulu’nun kararıyla feshedilebilir. Tutuklanan TGS üyesinin tutukluluğunun,
Kovuşturmaya yer olmadığı,
Son tahkikatın açılmasına gerek olmadığı,
Beraat kararı verilmesi,
Kamu davasının düşmesi veya ortadan kalkması nedenlerinden biriyle, 6 ay içinde son bulması halinde işine son verilmez.
Yüz kızartıcı suçlardan hüküm giyenlerin, cezalarının ertelenmesi ya da affa uğraması halinde dahi, İşyeri Kurulu’nun kararıyla iş akitleri feshedilebilir.
İşverenin maddi çıkarlarını ve itibarını zarara uğratacak ve suç teşkil eden fiilleri bu madde kapsamında değildir.
BÖLÜM 4
İŞÇİ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
MADDE 15-İŞÇİ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
İşyerinde hizmetin yürütümü sırasında işçilerin sağlığının ve güvenliğinin korunması ve geliştirilmesi, işçilerin kendi sağlık ve güvenlikleri ile ilgili süreçlere aktif katılımı esastır. İşveren, işçi sağlığı ve güvenliği ile ilgili tüm çalışmaları sendika ile eşgüdüm içinde yürütür.
İşveren, işçi sağlığı ve güvenliği konusunda mevzuatta öngörülen tedbirleri ve gerekli önlemleri alır ve eğitimleri verir. İşyerinin niteliği gereğince, “sağlıklı çalışma mekânı, ofis ergonomisi, iş hijyeni, aydınlatma, havalandırma, ekran başında çalışma, çalışma süreçlerinde ortaya çıkan çatışma ve psikolojik sorunlar” başta olmak üzere büro hizmetlerinde işçi sağlığı ve güvenliği bakımından temel konular öncelikle dikkate alınır. İş ve işyeri değişikliklerinde işçi sağlığı ve güvenliği tedbirleri göz önünde bulundurulur.
İşyerinde ilkyardım araç ve gereçleri bulundurulur. Her işçi işyeri tarafından ilan edilecek sağlık ve iş güvenliği kurallarına uymakla yükümlüdür.
İşyerinde ya da alanda özellikle gece saatlerinde çalışmak durumunda olan işçilerin güvenli şekilde çalışmaları ve evlerine dönmeleri için gerekli önlemler (güvenlik görevlisi, kamera tesisatı, taksi parası vb.) işveren tarafından alınır.
TGS üyesi, görevli olarak gönderileceği yer veya izleyeceği olayın çıktığı çevreye göre işverence donatılır. İşveren, muhabir olarak çalışan TGS üyelerine toplumsal olaylarda kendilerini korumaları için baret, gaz maskesi vb. ekipmanları sağlamak durumundadır. Aksi halde, TGS üyesi, görev yapmaktan imtina edebilir. Görev sırasında bu donatımın ve kullanılan malzemenin –işçinin kusuru olmaksızın- hasara uğramasından, TGS üyesi sorumlu tutulamaz. Bu donanım ve malzeme TGS üyesinin ise hasar işverence karşılanır.
İşçiye, can güvenliğini tehdit eden koşullarda çalışması için (savaş, silahlı çatışma, deprem bölgesi vb.) gazete tarafından görevlendirilmesi durumunda, güvenli ve sağlıklı şekilde çalışabilmesi için günlük ücreti haricinde çalıştığı her gün için ekstra bir günlük ücret ödemesi yapılır.
BÖLÜM 5
AKÇALI KONULAR
MADDE 16- ARAÇ-GEREÇ SAĞLANMASI
İşveren, olanakları ölçüsünde TGS üyelerinin görevini yapabilmesi için gerekli araç-gereçleri (ses kayıt cihazı vb.) sağlar. TGS üyelerinin görevde kullandıkları ekipmanlar kendilerine ait ise bunların bakım ve onarımları işverence yaptırılır.
MADDE 17- MASRAFLAR
TGS üyesinin görevini yürütebilmesi için yaptığı masraflar (yol, yemek vb.) işveren tarafından karşılanır. TGS üyeleri, bulundukları ilin sınırları dışına görevli olarak ilgili amirinin onayıyla gönderilirlerse, yol, otel, haberleşme ve yemek masrafları belge karşılığı işveren tarafından ödenir.
MADDE 18-ÖLÜM YARDIMI
İşyerinde çalışanın ölümü durumunda cenaze masraflarının işveren tarafından karşılanır, ailesine net 1000 TL ölüm yardımı yapılır.
Çalışanlara birinci dereceden yakınının (anne, baba, kardeş, çocuk, eş) ölmesi durumunda net 750 TL ölüm yardımı yapılır.
MADDE 19-EVLENME VE DOĞUM YARDIMI
Evlenen çalışanlara net 1000 TL ödenir.
Çocuğu yeni dünyaya gelen çalışanlara net 1000 TL ödenir.
C.0-6 yaş grubundaki çocuğunu kreşe gönderen TGS üyesi çalışana aylık net 150 TL kreş yardımı yapılır.
MADDE 20-YEMEK
İşletmede çalışan sendika üyelerine doyurucu yemek verilir.
MADDE 21-YILLIK İKRAMİYE
İşveren, sendika üyelerine yılda iki defa 29 Ocak 2016 tarihinden başlamak üzere 10 Temmuz ve 29 Ocak tarihlerinde net 300 TL ikramiye öder.
MADDE 22-ÜCRET ZAMLARI
İşveren, 1 Ekim 2015’den geçerli olmak üzere birinci yıl tüm çalışanlara yüzde 10 zam yapar. İşveren ikinci yıl tüm çalışanlara net 250 TL zam yapar. Çalışanların ücretleri ayın 1’i ile 5’i arasında ödenir.
MADDE 23- YOL PARASI
Sarı basın kartı olmayan çalışanlara aylık net 170 TL yol parası yardımı yapılır.
MADDE 24- FAZLA ÇALIŞMA
Dini ve resmi bayram günlerinde çalışan TGS üyelerine günlük ücretlerinin iki katı ücret verilir.
MADDE 25- YÜRÜRLÜK VE SÜRE
10.08.2015 tarihinde imzalanan bu toplu iş sözleşmesi, 01.06.2015 tarihinden itibaren 2 yıl yürürlüktedir.
Ajans Başkent Organizasyon Gazetecilik Reklamcılık Matbaacılık AŞ (Yurt Gazetesi) adına:
Durdu Özbolat
Yurt Gazetesi Genel Müdürü Suat Yorgancı
Türkiye Gazeteciler Sendikası adına:
Genel Başkan Uğur Güç
Genel Mali Sekreter Sedat Yılmaz
İstanbul Şube Başkanı Gökhan Durmuş
