TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ
BÖLÜM 1
GENEL HÜKÜMLER
MADDE 1- TARAFLAR
Bu toplu iş sözleşmesi, merkezi İstanbul’da bulunan Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) ve merkezi İstanbul’da bulunan Agence France-Presse Merkezi Fransa İstanbul Merkez Şubesi (AFP) arasında, tarafların hak, görev ve sorumluluklarını düzenlemek, işyerinin özellikleri ve olanakları dikkate alınarak, işyeri düzeyinde imzalanmıştır.
MADDE 2- TANIMLAR
Bu toplu iş sözleşmesinde geçen;
A. İŞVEREN; Agence France-Presse Merkezi Fransa İstanbul Merkez Şubesi (AFP)
B. SENDİKA; Türkiye Gazeteciler Sendikası’nı (TGS)
C. İŞÇİ; İşverenin işyerlerinde çalışan işçilerden TGS üyesi olanları
D. TARAFLAR; işveren ve sendikayı,
E. TİS; bu toplu iş sözleşmesini ifade eder.
MADDE 3- AMAÇ
A. İşyerinin; TGS üyelerinin ekonomik, sosyal durumlarını ve mesleki becerilerini geliştirmeyi, huzurlu bir çalışma ortamı oluşturmayı; işyerinde demokratik katılımcılığın ve işçi sağlığı ve güvenliğini sağlayacak önlemlerin alınmasını amaç edinir.
B. Bu TİS; uluslararası sözleşmeler ve Anayasa ile güvence altına alınmış olan örgütlenme, özgür toplu pazarlık ve sözleşme hakkı ile grev hakkının çalışanların en temel hakkı olduğunu kabul eder.
C. Sendika, İşveren’in işyerini ve çalışanlarını idare etme ve yönetme ve özellikle değişiklik getirme ve uygulama koyma hakkı olduğunu tanır ve İşveren ile yapıcı bir şekilde ve işbirliği içerisinde çalışmayı kabul eder.
MADDE 4- TİS’TEN YARARLANMA
A. Sendika üyelerinin yararlanması
a. TİS’in imzalandığı tarihte işyerinde çalışmakta olan ve sendika üyesi bulunanlar yürürlük tarihinden, imza tarihinden sonra üye olanlar, üyeliklerinin sendikaca işverene bildirilme tarihinden itibaren sözleşmenin sağladığı haklardan yararlanabilirler.
b. TİS’in imzalanmasından sonra işe giren ve yeni üye olan işçiler, ücret zammı hariç TİS’in tüm haklarından, sendika üyesi olduğu tarih itibariyle yararlanırlar. Bu kişiler, işe giriş tarihinden sonraki zam döneminde ücret zammı alırlar.
c. Toplu iş sözleşmesinin imza tarihi ile yürürlük tarihi arasında iş sözleşmesi sona eren üyeler de imzalanan yeni toplu iş sözleşmesinden bireysel iş sözleşmelerinin sona erdiği tarihe kadar çalışılan süre oranınca diğer üyeler gibi yararlanırlar.
B. Sendika üyesi olmayanların yararlanması
a. Sendika üyesi olmayanlar veya sendika üyeliğinden ayrılanlar ya da üyelikten çıkarılanlar ancak dayanışma aidatı ödeyerek sözleşmeden yararlanabilirler. Bu yararlanma, imza gününden geriye gitmemek koşulu ile yazılı olarak istek tarihinden itibaren geçerlidir. Ancak TİS’nin imzalandığı tarihten önceki talepler geçersizdir.
b. Sendika üyeleri ile sendika üyesi olmadan dayanışma aidatı ödeyerek bu TİS’ten yararlananlar dışında kalan işçilere, bu TİS kısmen veya tamamen uygulanamaz. Bu hükme rağmen uygulanması durumunda, uygulanan tüm parasal haklar, sendika üyelerine ilave olarak uygulanır. Ayrıca işveren, bu konumdaki işçiler için, TİS’i uyguladığı her işçi için ödenen üyelik aidatı tutarı kadar tazminatı, her ay sendikaya ödemeyi kabul ve taahhüt eder.
MADDE 5- TİS’NİN HÜKMÜ VE YORUMU
A. İşveren ile TGS üyeleri arasında yapılması zorunlu olan hizmet akitlerinin yazılı olması ve işbu TİS’in tanıdığı hakları azaltıcı, kısıtlayıcı ve bozucu hükümler taşımaması şarttır. Bu hizmet akitlerinin TİS’e aykırı hükümlerinin yerini, bu TİS’deki hükümler alır.
B. Hizmet akitlerinde belirtilmeyen konuda bu TİS’in hükümleri uygulanır. Bu Hizmet akitlerinin bir örneği, imzalandıkları tarihten sonraki 15 iş günü içerisinde işveren tarafından TGS’ye gönderilir.
C. İşyerinde çalışan TGS üyelerinin iş tanımları, ücretleri ve çalışma koşullarında meydana gelecek esaslı değişiklikler, yukarıda belirtilen süre içinde yazılı olarak sendikaya bildirilir.
D. Bu TİS’nin yürürlüğe girdiği tarihten önce TGS üyelerine sağlanan ve bu TİS’te değiştirici ya da yok edici hüküm bulunmayan işçi lehine hak ve menfaatler, kazanılmış hak olarak aynen devam eder.
MADDE 6- TARAFLARIN DURUMUNDA DEĞİŞİKLİK
A. İşveren, işyerini başka bir gerçek veya tüzel kişiye devrettiği, gerçek veya tüzel bir üçüncü şahısla ortak olduğu veya işyerinde yapılan işlerin bir bölümünü veya tamamını gerçek veya tüzel bir üçüncü şahsa yaptırdığı takdirde, bu TİS süresi sonuna kadar (en fazla 2 yıl) TİS’nin TGS üyelerine tanıdığı haklardan, yeni işveren üçüncü şahıs ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.
B. Sözleşmeye taraf olan sendikanın kendini feshi, infisahı, çalışmadan yasaklı olması bu TİS’nin uygulanmasını engellemez.
BÖLÜM 2
SENDİKAL HAKLAR VE GÜVENCESİ
MADDE 7- SENDİKA GÜVENCESİ
A. İşyerinde çalışan Türkiye Gazeteciler Sendikası üyelerinin, TGS merkez ve şube yöneticileri olarak seçilmeleri ve profesyonel yöneticilik yapmayıp işyerinde çalışmaya devam etmeleri halinde; İşveren, bu TİS’in taraflarından biri olan TGS’nin merkez ve şubelerinin yönetim, denetleme ve disiplin kurulu üyeleri ile işyeri temsilcilerini sendikal görevlerini yapmalarından ötürü işten çıkaramaz, bu kişilere ceza veremez, bu kişilerin sendikal görevlerini yapmalarına hiçbir şekilde engel olamaz. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun Sendika İşyeri Temsilcilerine tanıdığı güvenceler, önceki cümlede tanımlanan TGS merkez ve şubelerinin yönetim, denetleme ve disiplin kurulu üyeleri yönünden de aynen geçerlidir. Bu anlamda, 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 24. maddesi başta olmak üzere sendika işyeri temsilcilerine haklar tanıyan tüm maddelerinin, TGS Merkez ve Şube yöneticileri yönünden de geçerli olacağı taraflarca kararlaştırılmıştır.
B. İşveren, TGS üyelerinin sendikal görevlerini yerine getirmelerinden ötürü iş sözleşmesini feshedemez. İşveren buna aykırı hareket ettiğinin kesinleşmiş yargı kararı ile tespit edilmesi halinde, bu kişilere yasalardan ve TİS’den doğan haklarını öder.
C. İşveren, yazılı rızası olmadıkça işyeri sendika temsilcisinin ve işyerinde çalışmaya devam eden sendika yöneticilerinin bağlı oldukları işyerini değiştiremez (aynı il sınırlarında kalmak üzere, işyerinin adresinde yapılan değişiklikler bu madde kapsamında değildir) veya mevcut iş tanımı ve pozisyonunu düşüren esaslı tarzda değişiklik yapamaz. Aksi hâlde değişiklik geçersiz sayılır.
D. TGS üyesinin askerlik nedeniyle veya askerliği sırasında iş sözleşmesi feshedilemez ve bu süre zarfında TGS üyesine son aldığı ücret yarı oranında ödenmeye devam edilir. Askerlik süresinin sona ermesiyle işyerindeki eski işine dönen TGS üyesi, işe döndüğü tarihten itibaren TİS kapsamındaki tüm haklardan, hakların ulaştığı seviye itibarıyla yararlanmaya devam eder. TGS üyesi dilerse, askerlik hizmeti başlamadan önce bu nedenle iş akdini feshederek, kıdem tazminatı ve feshe bağlı haklarının ödenmesini talep edebilir.
MADDE 8- SENDİKA AİDATI
A. İşveren, TGS üyelerinin aidatlarını, TGS’nin göndereceği üye listesine göre brüt ücretlerinin %2’si oranında kesip Sendika’nın bildireceği TGS Banka Hesabına en geç 15 gün içinde yatırır.
B. İşveren, TİS’ten yararlanmak isteyen diğer işçilerin dayanışma aidatlarını da brüt ücretlerinin %2’si oranında kesip Sendika’nın bildireceği TGS Banka Hesabına en geç 15 gün içinde yatırır ve dayanışma aidatı ödeyen işçi listesini TGS’ye aynı süre içinde gönderir.
MADDE 9- TEMSİLCİLERİN GÖREVLERİ
A. TGS, yasada belirlenen miktarda sendika temsilcisi atar. Temsilciler, TİS hükümlerinin uygulanmasını sağlar.
B. Sendika temsilcileri şu şekilde çalışırlar: TGS üyesi ya da üyeleri, şikâyet ve taleplerini TGS temsilcisine bildirir. TGS temsilcisi, konuyu yetkili kişilerle görüşür, gerekirse yazılı olarak bildirir. İşveren, İşveren vekili ya da ilgili kişi, TGS temsilcisinin yazılı başvurusuna 15 gün içinde yazılı olarak yanıt vermelidir. Bu süre içerisinde çözülemeyen konular sendikaya yazılı olarak bildirilir. İşyerinde üyelerle yapılacak toplantıların mesai saatleri dışında yapılmasına özen gösterilir ve mesai saatlerine denk gelmesi durumunda işverenden yazılı izin alınır.
C. TGS, işyerinde çalışan üyeler arasından delege seçilenleri işverene, Sendika İşyeri Temsilcisi vasıtasıyla yazılı olarak bildirir.
MADDE 10- DANIŞMA KURULU
İşyerinde, toplu iş sözleşmesinin uygulama ve yorumundan kaynaklanan uyuşmazlıklar, talepler ve şikayetleri görüşmek üzere, amaca mahsus bir Danışma Kurulu oluşturulabilir. Danışma Kurulu, işyeri temsilcisi ve/veya işverenin diğer tarafa yazılı çağrısı ile kurulur. Amaca mahsus kurulan Danışma Kurulu’nun 1 kişisi TGS, 2 kişisi işveren tarafından belirlenen 3 üyeden oluşur. Üyeler şirket içi veya dışından, gelecek kişilerden seçilebilir. Kurul, kararlarını oy çokluğu ile alır. Taraflar dilerse, önceden diğer tarafa bildirmek suretiyle, yukarıdaki sayı sınırlamalarına uygun bir şekilde avukatlarının da toplantılara katılmasını sağlarlar. Kurul, taraflardan birinin daveti üzerine toplanır. Kurul görüşmeleri gizlidir. Hizmet Akitlerinin, ikale yoluyla sona ermesi, Danışma Kurulu ‘nun görev alanının dışındadır. İşveren ve Sendika herhangi bir uyuşmazlığın resmi uyuşmazlık çözüm yollarına başvurulmaksızın çözülmesi için gerekli her türlü makul çabayı sarf edeceklerini kabul ederler. Kurul prosedürünün işletilmesi bir feshin ön koşulu olmadığı gibi, kurul kararının mahkeme önünde bağlayıcılığı yoktur.
BÖLÜM 3
ÇALIŞMA KOŞULLARININ DÜZENLENMESİ
MADDE 11- İŞ TANIMI DEĞİŞİKLİĞİ
İşveren, TGS üyesini, iş tanımı ve çalıştığı pozisyon kapsamına giren işlerde çalıştırmaya özen gösterecektir.
MADDE 12- POZİTİF AYRIMCILIK ÖNLEMLERİ
İşveren, genç, yaşlı, göçmen ve engelli işçilerin ayrımcılığa uğramaması için gerekli tedbirleri alır. Engelli işçilerin rahat, sağlıklı ve güvenli çalışabilmeleri için, yasal mevzuat çerçevesinde gerekli düzenlemeler yapılır.
MADDE 13-TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİNİN SAĞLANMASI
İşveren, işyerinde çalışan TGS üyelerinin, uluslararası sözleşmeler, Anayasa ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde, toplumsal cinsiyet eşitliğinin yaşama geçirilmesi ve kadın olmaktan ve/veya çocuğu olmasından kaynaklı ayrımcılığa uğramamaları için gerekli önlemleri alır.
MADDE 14- İŞTEN ÇIKARMA VE İŞ GÜVENCESİ
A. TGS üyesinin işten çıkartılmasına ilişkin olarak ilgili kanun hükümleri uygulanır.
B. İşçi çıkarmanın zorunlu olduğu hallerde ise sırasıyla;
a. Kendi isteği ile ayrılmak isteyenler,
b. Deneme süresi içinde olanlar,
c. Bir Sosyal Güvenlik Kuruluşundan emekli olanlar,
d. Emekliliğine hak kazanmış olanlar,
e. Sendika üyesi olmayanlar
f. İşe son girenler bu işleme tabi tutulurlar.
Zorunlu işten çıkarmalarda cinsiyet ayrımcılığının yaşanmaması için işveren gerekli tüm önlemleri almakla yükümlüdür.
C. 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesinde sıralanan nedenlerin yanı sıra hırsızlık, dolandırıcılık, cinsel taciz, tecavüz, kadına yönelik şiddet, şantaj gibi suçları işleyenler, çalıştığı işyerini alet etmek suretiyle maddi menfaat sağladıkları kesinleşmiş yargı kararı ile sabit olanlar ile bir ay içinde mazeretsiz olarak üst üste en az 2 gün işe gelmeyenlerin iş sözleşmeleri, tazminatsız olarak feshedilebilir.
BÖLÜM 4
İŞÇİ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
MADDE 15- İŞÇİ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
A. İşyerinde hizmetin yürütümü sırasında çalışanların sağlığının ve güvenliğinin korunması ve geliştirilmesi, çalışanların kendi sağlık ve güvenlikleri ile ilgili süreçlere aktif katılımı ve çalışanların işçi sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyması esastır. İşveren, işçi sağlığı ve güvenliği ile ilgili tüm çalışmaları sendika ile eşgüdüm içinde yürütür.
B. İşveren, işçi sağlığı ve güvenliği konusunda mevzuatta öngörülen tedbirleri ve gerekli önlemleri alır ve eğitimleri verir. İşyerinin niteliği gereğince, “sağlıklı çalışma mekânı, ofis ergonomisi, iş hijyeni, aydınlatma, havalandırma, ekran başında çalışma, çalışma süreçlerinde ortaya çıkan çatışma ve psikolojik sorunlar” başta olmak üzere işin yürütümü sırasında, işçi sağlığı ve güvenliği bakımından temel konular öncelikle dikkate alınır.
MADDE 16- GÖZALTINA ALINMA, TUTUKLULUK VE MAHKUMİYET HALİNDE FESİH VE TEKRAR İŞE BAŞLAMA
A. TGS üyesi gazeteci; AFP’de yayınlanan bir yayından ya da AFP adına yürüttüğü bir faaliyetten ötürü özgürlüğü kısıtlanırsa, bu sürede ücretini bütün haklarıyla birlikte işverenden almaya devam eder ve iş sözleşmesi hiçbir şekilde feshedilemez.
B. TGS üyesi gazetecinin, AFP’de yayınlanan bir yayını ya da AFP adına yürüttüğü bir faaliyet nedeniyle para cezasına mahkum olması halinde, bu adli para cezası işveren tarafından karşılanır. Hapis cezasının paraya dönüştürülmesi olanağı var ise işveren bu miktarı karşılamakla yükümlüdür.
C. TGS üyesi, işyeri ve işverenle ilgisi olmayan, ancak düşünce ve ifade özgürlüğü, demokratik hak ve özgürlüklerin ihlali olarak değerlendirilebilecek bir nedenle özgürlüğü kısıtlanan bir yaptırıma maruz kalmışsa, iş sözleşmesi 1 yıl süreyle feshedilmez. 1 yıllık süre boyunca her ay yarım maaş tutarında ücret alır.
D. A, B ve C maddesindeki hükümler, TGS üyesi gazetecinin, AFP’nin Etik Kuralları’na uygun hareket etmesi koşuluyla uygulanır.
E. TGS üyesi, bu maddenin A, B ve C fıkrası kapsamına giren durumlar haricinde, herhangi bir suçtan dolayı tutuklanırsa ücretsiz izinli sayılır. Tutukluluğu 3 ayı aştığı takdirde iş akdi feshedilebilir.
F. Çalışanın, işverenin maddi çıkarlarını ve itibarını zarara uğratacak ve suç teşkil eden fiilleri bu madde kapsamında değildir.
BÖLÜM 5
SOSYAL HAKLAR
MADDE 17- SAĞLIK SİGORTASI
TGS üyelerine, eş ve çocuklarını da kapsayacak şekilde tamamlayıcı sağlık sigortası yapılır.
MADDE 18- YEMEK ÜCRETİ
İşveren, sendika üyelerine yemek kartı verir. Bu TİS’in imzalandığı tarihten itibaren yemek kartlarına aylık 700 TL yemek ödemesi yüklenir. İkinci yıl, aylık yemek ödemesi enflasyon oranında arttırılır.
MADDE 19- GÖZLÜK YARDIMI
İşveren, yıllık 50 EURO kadar olan gözlük harcamalarını, ödeme günündeki TCMB efektif döviz satış kuru üzerinden öder. Bu harcamalar için çalışanlar, sağlık raporu, reçete ve fatura sunmak zorundadırlar.
MADDE 20- ÖLÜM YARDIMI
Chubb European Group SE ve AFP arasında akdedilen sigorta sözleşmesi geçerlidir.
MADDE 21- SOSYAL HAK ÖDEMELERİ
TGS üyelerine sosyal haklar kapsamında yapılan ödemeler, zorunlu vergi kesintileri işçilere yansıtılmaksızın net olarak ödenir.
BÖLÜM 6
İZİNLER
MADDE 22-ÜCRETLİ VE ÜCRETSİZ İZİNLER
A. Ücretli yıllık izin uygulaması, mevcut haliyle devam eder. Yıllık ücretli izin uygulamalarında, 5953 sayılı Kanun’un 21. ve 29. Maddeleri dikkate alınır.
B. İşverenin onayı ile TGS’nin talebi halinde, sendikal faaliyetler için;
Sendika genel merkez ve şube yöneticilerine, yılda 24 gün izin verilir. Aynı şartlarda, sendika temsilcilerine yılda 12 gün izin verilir.
Sendika temsilcileri ile üyelere, Kongre günlerinde, Sendika’nın en geç 7 gün önceden yazılı olarak bildirmesi halinde, Kongre’ye katılım ve gidiş-geliş için gerekli yol süresince ücretli izin verilir. Ayrıca, Sendika’nın düzenleyeceği etkinliklere katılmaları ve sendikal görevlerini yerine getirebilmeleri için bir seferinde, işyerindeki üye sayısının yüzde 30’unu ve 1 günü aşmamak üzere ücretli izin verilir. Bu süre, yıllık izinden sayılmaz.
C. TGS üyesinin birinci dereceden yakınının ölümü durumunda, 3 gün ücretli izin verilir. Bu izin süresi, gideceği yerin uzaklığına göre artırılabilir. TGS üyesinin, ikinci dereceden akrabasının ölümü durumunda, 1 gün ücretli izin verilir.
BÖLÜM 7
AKÇALI KONULAR
MADDE 23- MASRAFLAR
TGS üyesinin görevini yürütebilmesi için yaptığı belgelendirilmiş ve makul masraflar (yol, yemek vb.) işveren tarafından karşılanır.
MADDE 24- KIDEM TAZMİNATI
Kıdem tazminatı konusunda 5953 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. Askerlik ve emeklilik sebeplerine dayanarak (belgelendirilmiş olmak koşuluyla) iş sözleşmesinin çalışan tarafından feshedilmesi halinde kıdem tazminatı ödenir.
MADDE 25-İHBAR TAZMİNATI
İhbar tazminatı konusunda 5953 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.
MADDE 26- YILLIK İKRAMİYE
İşveren, sendika üyelerine Aralık 2021 ve Aralık 2022 tarihlerinde birer aylık ücretleri tutarında ikramiye öder.
MADDE 27- FAZLA ÇALIŞMA
Haftalık çalışma süresi 40 saattir. Haftalık 40 saati aşan çalışma süreleri için TGS üyelerine fazla mesai ücreti ödenir. Fazla çalışma ücretleri ile ilgili olarak ilgili mevzuat hükümleri uygulanır. Hafta tatili iki gündür.
MADDE 28- ÜCRET ZAMLARI
TGS üyelerinin ücretlerine, Mart 2021 – Mart 2022 dönemi (ilk dönem) için, Mart 2021 ayının ücretinden itibaren geçerli olmak üzere yüzde 9 oranında artış yapılır. Mart 2022 – Mart 2023 dönemi (ikinci dönem) için ise, Mart 2022 ayının ücretinden itibaren geçerli olmak üzere “AFP Oranı”nda artış yapılır. AFP Oranı şudur: TÜİK tarafından Şubat 2022 için açıklanan enflasyon verisine göre ilk üç puan hesaba katılmaz. 3 ila 12 puanlık kısım aynen yansıtılır. 12 puanı aşan değerler ise yarım puan üzerinden hesaplanır. Ücret zammından doğan ücret farkları Kasım 2021’de ödenir.
MADDE 29- YÜRÜRLÜK VE SÜRE
Bu toplu iş sözleşmesi, 12.10.2021 tarihinde imzalanmış olup 01.03.2021 tarihinden itibaren 2 yıl yürürlüktedir.
